Ακούστε το άρθρο
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΜΣΤ΄.
Τι είναι η νοερή προσευχή και πως πρέπει να γίνεται
Η νοερή και καρδιακή προσευχή, σύµφωνα µε τους Αγίους
Πατέρες τους καλουµένος Νηπτικούς, είναι η συγκέντρωσις του
ανθρώπινου νου στην καρδιά του κυρίως, και χωρίς να οµιλή µε το
στόµα, µε µόνο τον ενδιάθετο λόγο, ο οποίος οµιλείται µέσα στην
καρδιά, να λέγη αυτή τη σύντοµη και µονολόγιστη προσευχή· δηλαδή το
«Κύριε, Ιησου Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησόν µε», κρατώντας λίγο και
την αναπνοή.
Καταχρηστικά όµως και ευρύτερα νοερή προσευχή λέγεται και κάθε άλλη δέησις που δεν θα γίνη µε το στόµα, αλλά µε τον ενδιάθετο λόγο της καρδιάς που αναφέρθηκε. Αν, λοιπόν, αδελφέ, αγαπάς να εισακουσθής πιό εύκολα από τον Θεό και να λάβης εκείνο που του ζητάς, αγωνίζου όσο µπορείς σ’ αυτή τη νοερή προσευχή, παρακαλώντας τον Θεό µε όλο σου τον νου και την καρδιά για να σε ελεήση και να σου δώση εκείνα που είναι απαραίτητα και σε συµφέρουν για τη σωτηρία σου.
∆ιότι, όσο περισσότερο κόπο έχει αυτή η νοερή προσευχή, από εκείνη που λέγεται µε το στόµα προφορικά, τόσο περισσότερο την ακούει ο Θεός, ο οποίος ακούει καλλίτερα την την νοερή βοή της καρδιάς, παρά τις δυνατές φωνές του στόµατος. Γι’ αυτό και έλεγε στον Μωυσή που µόνο νοερά και µε την καρδιά τον παρακαλούσε για τους Ιουδαίους: «Γιατί φωνάζεις δυνατά προς εµένα;» (Εξόδ. 14,15).
Γνώριζε ακόµη ότι, επειδή και το έλεος του Θεού, είναι καθολικό Όνοµα και περιέχει όλες τις χάρες, που ζητάµε και εµείς από τον Θεό, και ο Θεός µας τις δίνει, γι’ αυτό για κάθε υπόθεσι και χάρι που ζητάς από τον Θεό, µπορείς να χρησιµοποιής την προρρηθείσα σύντοµη αυτήν προσευχή, το «Κύριε, Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησόν µε».
Γιατί και ο νους συµµαζεύτεαι µε αυτήν πιο εύκολα, ενώ στις άλλες προσευχές, στις εκτενέστερες και πολλές, ο νους διασκορπίζεται. Εάν όµως και επιθυµής, κατά τις διάφορες υποθέσεις και χάριτες που ζητάς, να προσεύχεσαι, εδώ σου παραθέτω µερικές προσευχές, για να τις έχης ως παράδειγµα.
Για παράδειγµα, όταν ζητάς κάποια αρετή και χάρι, µπορείς να πης µε την καρδιά σου τα εξής. «Κύριε, ο Θεός µου, δος µου αυτή τη χάρι και αρετή για δόξα και τιµή δική σου»· ή έτσι· «Κύριέ µου, εγώ πιστεύω ότι σου αρέσει και είναι δόξα δική σου το να ζητήσω εγώ και να λάβω αυτή την χάρι· εκπλήρωσέ µου λοιπόν αυτή την επιθυµία σύµφωνα µε το θέληµά σου».
Όταν έµπρακτα πολεµήσαι από τους εχθρούς, θα προσευχηθής έτσι· «Τρέξε γρήγορα, Θεέ µου, να µε βοηθήσης, για να µη νικηθώ από τους εχθρούς µου· ή Θεέ µου, καταφυγή µου, δύναµις της ψυχής µου, βοήθησέ µε γρήγορα, για να µην πέσω». Όταν ακολουθή η µάχη, ακολούθησε και εσύ αυτόν τον τρόπο της προσευχής, αντιστεκόµενος γενναία σ’ εκείνο που σε πολεµεί.
Έπειτα, αφού τελειώσει η σκληρότητα της µάχης, στρέψου προς τον Θεό, παρουσίασε µπροστά του τον εχθρό ου σε πολέµησε και την αδυναµία σου να του αντισταθής λέγοντας· «Να, Κύριε, το δηµιοιύργηµα των χεριών της αγαθότητός σου, το εξαγορασµένο µε το Αίµα σου. Να ο εχθρός σου που ζητά να το εξαφανίση και να το καταφάγη· σε σένα προστρέχω· σε σένα µόνον ελπίζω που είσαι αγαθός και παντοδύναµος· και κύταξε την αδυναµία µου και την ταχύτητα (αν δεν µε βοηθήσης εσύ) να υποταχθώ εκούσια· βοήθησέ µε λοιπόν, εσύ που είσαι η ελπίδα και η δύναµις της ψυχής µου».
Σου υπενθυµίζω και το εξής: Όταν κουρασθής να προσεύχεσαι νοερά και µε την καρδιά, µπορείς να λές και µε το στόµα και προφορικά τόσο την ευχή «Κύριε, Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησόν µε», όπως λέγουν οι Πατέρες, όσο και τις άλλες προσευχές που θα θελήσης. Φρόντιζε όµως και να συµµαζεύης τον νου σου τότε για να προσέχης στα λόγια της προσευχής.
Μερικοί µάλιστα λέγουν ότι νοερά προσευχή λέγεται ακόµη και το εξής· όταν ο άνθρωπος αφού συµµαζέψη όλες τις νοερές δυνάµεις της ψυχής του µέσα στην καρδιά, χωρίς να πη κανένα λόγο ούτε προφορικό, ούτε ενδιάθετο, µε µόνο το νου του σκέπτεται και αµετάβατα αναλογίζεαι ότι ο Θεός είναι παρών ενώπιόν του· και αότι αυτός στέκεται µπροστά του πότε µε φόβο και δέος σαν ένας κατάδικος· πότε µε ζωντανή πίστι για να λάβη την βοήθειά του· και πότε µε αγάπη και χαρά για να τον υπηρετήση παντοτεινά. Και αυτό είναι εκείνο που έλεγε ο ∆αβίδ· «Έβλεπα πάντοτε τον Κύριό µου ενώπιόν µου» (Ψαλµ. 15,8).
Μπορεί η προσευχή αυτή να γίνη και µόνο µε ένα αµετάβατο βλέµµα του νου προς τον Θεό, πενθικό και παρακαλεστικό, το οποίο βλέµµα είναι σαν µία σιωπηλή υπενθύµησι εκείνης της χάριτος, που του είχαµε ζητήσει προηγουµένως µε τον λόγο και µε την καρδιακή προσευχή. Γι’ αυτό, επειδή η προσευχή αυτή µπορεί να γίνη εύκολα σε κάθε τόπο και για κάθε αφορµή και περίστασι, κράτησέ την στα χέρια σου σαν ένα όπλο δυνατό και ευοκολοµεταχείριστο, και θα ωφεληθής και θα βοηθηθής πολύ.
Καταχρηστικά όµως και ευρύτερα νοερή προσευχή λέγεται και κάθε άλλη δέησις που δεν θα γίνη µε το στόµα, αλλά µε τον ενδιάθετο λόγο της καρδιάς που αναφέρθηκε. Αν, λοιπόν, αδελφέ, αγαπάς να εισακουσθής πιό εύκολα από τον Θεό και να λάβης εκείνο που του ζητάς, αγωνίζου όσο µπορείς σ’ αυτή τη νοερή προσευχή, παρακαλώντας τον Θεό µε όλο σου τον νου και την καρδιά για να σε ελεήση και να σου δώση εκείνα που είναι απαραίτητα και σε συµφέρουν για τη σωτηρία σου.
∆ιότι, όσο περισσότερο κόπο έχει αυτή η νοερή προσευχή, από εκείνη που λέγεται µε το στόµα προφορικά, τόσο περισσότερο την ακούει ο Θεός, ο οποίος ακούει καλλίτερα την την νοερή βοή της καρδιάς, παρά τις δυνατές φωνές του στόµατος. Γι’ αυτό και έλεγε στον Μωυσή που µόνο νοερά και µε την καρδιά τον παρακαλούσε για τους Ιουδαίους: «Γιατί φωνάζεις δυνατά προς εµένα;» (Εξόδ. 14,15).
Γνώριζε ακόµη ότι, επειδή και το έλεος του Θεού, είναι καθολικό Όνοµα και περιέχει όλες τις χάρες, που ζητάµε και εµείς από τον Θεό, και ο Θεός µας τις δίνει, γι’ αυτό για κάθε υπόθεσι και χάρι που ζητάς από τον Θεό, µπορείς να χρησιµοποιής την προρρηθείσα σύντοµη αυτήν προσευχή, το «Κύριε, Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησόν µε».
Γιατί και ο νους συµµαζεύτεαι µε αυτήν πιο εύκολα, ενώ στις άλλες προσευχές, στις εκτενέστερες και πολλές, ο νους διασκορπίζεται. Εάν όµως και επιθυµής, κατά τις διάφορες υποθέσεις και χάριτες που ζητάς, να προσεύχεσαι, εδώ σου παραθέτω µερικές προσευχές, για να τις έχης ως παράδειγµα.
Για παράδειγµα, όταν ζητάς κάποια αρετή και χάρι, µπορείς να πης µε την καρδιά σου τα εξής. «Κύριε, ο Θεός µου, δος µου αυτή τη χάρι και αρετή για δόξα και τιµή δική σου»· ή έτσι· «Κύριέ µου, εγώ πιστεύω ότι σου αρέσει και είναι δόξα δική σου το να ζητήσω εγώ και να λάβω αυτή την χάρι· εκπλήρωσέ µου λοιπόν αυτή την επιθυµία σύµφωνα µε το θέληµά σου».
Όταν έµπρακτα πολεµήσαι από τους εχθρούς, θα προσευχηθής έτσι· «Τρέξε γρήγορα, Θεέ µου, να µε βοηθήσης, για να µη νικηθώ από τους εχθρούς µου· ή Θεέ µου, καταφυγή µου, δύναµις της ψυχής µου, βοήθησέ µε γρήγορα, για να µην πέσω». Όταν ακολουθή η µάχη, ακολούθησε και εσύ αυτόν τον τρόπο της προσευχής, αντιστεκόµενος γενναία σ’ εκείνο που σε πολεµεί.
Έπειτα, αφού τελειώσει η σκληρότητα της µάχης, στρέψου προς τον Θεό, παρουσίασε µπροστά του τον εχθρό ου σε πολέµησε και την αδυναµία σου να του αντισταθής λέγοντας· «Να, Κύριε, το δηµιοιύργηµα των χεριών της αγαθότητός σου, το εξαγορασµένο µε το Αίµα σου. Να ο εχθρός σου που ζητά να το εξαφανίση και να το καταφάγη· σε σένα προστρέχω· σε σένα µόνον ελπίζω που είσαι αγαθός και παντοδύναµος· και κύταξε την αδυναµία µου και την ταχύτητα (αν δεν µε βοηθήσης εσύ) να υποταχθώ εκούσια· βοήθησέ µε λοιπόν, εσύ που είσαι η ελπίδα και η δύναµις της ψυχής µου».
Σου υπενθυµίζω και το εξής: Όταν κουρασθής να προσεύχεσαι νοερά και µε την καρδιά, µπορείς να λές και µε το στόµα και προφορικά τόσο την ευχή «Κύριε, Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησόν µε», όπως λέγουν οι Πατέρες, όσο και τις άλλες προσευχές που θα θελήσης. Φρόντιζε όµως και να συµµαζεύης τον νου σου τότε για να προσέχης στα λόγια της προσευχής.
Μερικοί µάλιστα λέγουν ότι νοερά προσευχή λέγεται ακόµη και το εξής· όταν ο άνθρωπος αφού συµµαζέψη όλες τις νοερές δυνάµεις της ψυχής του µέσα στην καρδιά, χωρίς να πη κανένα λόγο ούτε προφορικό, ούτε ενδιάθετο, µε µόνο το νου του σκέπτεται και αµετάβατα αναλογίζεαι ότι ο Θεός είναι παρών ενώπιόν του· και αότι αυτός στέκεται µπροστά του πότε µε φόβο και δέος σαν ένας κατάδικος· πότε µε ζωντανή πίστι για να λάβη την βοήθειά του· και πότε µε αγάπη και χαρά για να τον υπηρετήση παντοτεινά. Και αυτό είναι εκείνο που έλεγε ο ∆αβίδ· «Έβλεπα πάντοτε τον Κύριό µου ενώπιόν µου» (Ψαλµ. 15,8).
Μπορεί η προσευχή αυτή να γίνη και µόνο µε ένα αµετάβατο βλέµµα του νου προς τον Θεό, πενθικό και παρακαλεστικό, το οποίο βλέµµα είναι σαν µία σιωπηλή υπενθύµησι εκείνης της χάριτος, που του είχαµε ζητήσει προηγουµένως µε τον λόγο και µε την καρδιακή προσευχή. Γι’ αυτό, επειδή η προσευχή αυτή µπορεί να γίνη εύκολα σε κάθε τόπο και για κάθε αφορµή και περίστασι, κράτησέ την στα χέρια σου σαν ένα όπλο δυνατό και ευοκολοµεταχείριστο, και θα ωφεληθής και θα βοηθηθής πολύ.
***********
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΝΑ΄
Πως πρέπει να µελετά κανείς και να προσεύχεται διά µέσου των
Αγγέλων και όλων των Αγίων
∆υό τρόπους µπορείς να µεταχειρισθής για να δεχθής την βοήθεια
και προστασία των επουρανίων αγίων. Ο ένας είναι να στραφής προς τον
Ουράνιο Πατέρα και να του δείξης την αγάπη µε την οποία αγαπάται και
τους αίνους µε τους οποίους υµνείται από όλους τους αγίους του ουρανού,
και τους αγώνες και τα βάσανα που υπέφεραν αυτοί οι άγιοι πάνω στη γη
για την δόξα του· και έτσι µε την δύναµι αυτών των πραγµάτων να ζητήσης
από την Μεγαλειότητά του εκείνο που χρειάζεσαι.
Ο άλλος είναι να
προστρέξης σ’ αυτά τα ίδια τα πνεύµατα των Αγγέλων και των Αγίων,
διότι εκείνα επιθυµούν όχι µόνο την επίγεια σωτηρία µας και τελειότητα,
αλλά και την δόξα µας στους ουρανούς και να ζητήσης να σε βοηθήσουν
εναντίον όλων των κακιών των εχθρών σου και να σε προστατέψουν ακόµη
κατά την ώρα του θανάτου σου. Σκέψου καµµία φορά και τις πολλές και
εξαιρετικές χάριτες που δέχθηκαν από τον Θεό αυτοί οι Άγιοι του
ουρανού, διεγείροντας και ανάβοντας µέσα σου µία δυνατή χαρά και
αγάπη γι’ αυτούς, γιατί είναι πλουτισµένοι µε τόσα υπερφυσικά χαρίσµατα τα οποία να τα υπολογίζης σαν να είναι δικά σου.
Μάλιστα, αν είναι
δυνατόν να χαίρεσαι περισσότερο γιατί τα έχουν αυτοί και όχι εσύ, διότι
αυτό είναι το θέληµα του Θεού, που είναι αινετός και ευλογηµένος. Και για
να κάνης αυτή την άσκησι µε ευκολία και τάξι, διαίρεσε τα τάγµατα των
Αγίων της ηµέρας µε την εξής τάξι:
Να παρακαλής:
Την ∆ευτέρα τα εννέα Τάγµατα των Αγγέλων·
την Τρίτη τον Τίµιο Πρόδροµο·\
την Τετάρτη τους Πατριάρχας και Προφήτας·
την Πέµπτη τους Αποστόλους·
την Παρασκευή τους µάρτυρες·
το Σάββατο τους Ιεράρχες µε τους άλλους Αγίους·
την Κυριακή τις Παρθένες µε τις άλλες Αγίες.
Αλλά καθηµερινά µη σταµατήσης να προστρέχης στην Θεοτόκο, την
Βασίλισσα όλων των Αγίων, στον Άγγελο τον φύλακά σου, στον
Αρχάγγελο Μιχαήλ και σε όλους τους Αγίους τους συνηγόρους και
βοηθούς σου.
Να παρακαλής καθηµερινά την Αειπάρθενο Μαρία, τον Υιό
της, τον Κύριό µας Ιησού Χριστό και τον ουράνιο Πατέρα του, για να σε
αξιώσουν της χάριτος αυτής· δηλαδή για να σου δώσουν για κύριο και
καθολικό σου συνήγορο και υπερασπιστή τον δίκαιο Ιωσήφ τον µνήστορα.
Και κατόπιν πρόστρεχε σ’ αυτόν τον ίδιο τον Ιωσήφ µε δεήσεις και θάρρος
για να σε δεχθή στην προστασία του. ∆ιότι αναρίθµητες ήταν οι ευεργεσίες
που δέχθηκαν από αυτόν εκείνοι που τον είχαν σε ευλάβεια και
πρόστρεξαν σ’ αυτόν, όχι µόνον όταν είχαν πνευµατικές ανάγκες, αλλά και
υλικές, και ιδιαίτερα να τους καθοδηγή πως πρέπει να προσεύχωνται και
να µελετούν σωστά.
Γιατί αν τους άλλους Αγίους τους αγαπά ο Θεός
επειδή τον τίµησαν και υποτάγησαν σ’ αυτόν, πόσο περισσότερο πρέπει να
πιστεύουµε ότι αγαπά τον ταπεινότατο αυτόν και άγιο; και πόσο ισχύουν οι
παρακλήσεις του ενώπιον του Θεού, αφού είχε τόση τιµή από τον ίδιο τον
Θεό, όταν σωµατικά ήταν στη γή, που θέλησε να υποτάσσεται σ’ αυτόν και
να τον υπακούη ως Πατέρα του.
ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΑΟΡΑΤΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου